Στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατάσταση της φύσης (EU State of Nature report), η θήρα αναφέρεται ως υψηλή πίεση που οδηγεί σε απώλεια ειδών και σε υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων τους. Αυτή η υπόθεση προέρχεται από την τελευταία έκθεση (EU State of Nature report) της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατάσταση της φύσης όπου τα δεδομένα παρουσιάζονται με παραπλανητικό τρόπο και τα γραφήματα έχουν σε πρώτο πλάνο τη θήρα.
Εξετάζοντας πιο προσεκτικά τα στοιχεία (source data) της έκθεσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συγκεκριμένα τα γραφήματα εμφανίζεται μια πολύ διαφορετική εικόνα. Πιο συγκεκριμένα, η θήρα αντιστοιχεί μόνο στο 0,66% όλων των υψηλής κατάταξης (high-ranking) πιέσεων που αναφέρθηκαν. Με άλλα λόγια, τα Κράτη Μέλη ανέφεραν τη θήρα ως υψηλής κατάταξης πίεση για τα είδη και τα ενδιαιτήματα τους σε ποσοστό μικρότερο του 1% των περιπτώσεων.
Το μερίδιο που αντιστοιχεί στη θήρα σε σχέση με όλες τις πιέσεις που υποβλήθηκαν από τα Κράτη Μέλη ποικίλλει ανάλογα με τα επιλεγόμενα στοιχεία. Οι ακόλουθες κατηγορίες είναι πολύ αποκαλυπτικές:
Η θήρα ως πίεση για τους οικοτόπους(Habitats) αντιστοιχεί στο 0,05% των πιέσεων που αναφέρθηκαν στους οικοτόπους.
Συνολικά από τις 5.596 αναφορές σε ότι αφορά της υψηλής κατάταξης (high-ranking) πιέσεις στους οικοτόπους, υπάρχουν μόνο 3 αναφορές από τα Κράτη Μέλη στις οποίες η θήρα αναφέρεται ως πίεση για τους οικοτόπους.
Η θήρα ως πίεση σε είδη εκτός των πουλιών αντιστοιχεί στο 0,17% των πιέσεων που αναφέρθηκαν για είδη εκτός των πουλιών.
Ο κατάλογος των ειδών στα οποία η θήρα αναφέρεται ως υψηλής κατάταξης (high-ranking) πίεση εγείρει ερωτηματικά. Πιο συγκεκριμένα, ο σολομός του Ατλαντικού (Salmo salar) και η Κολοχτύπα (Scyllarides latus) συγκαταλέγονται μεταξύ των 12 ειδών εκτός από τα πουλιά για τα οποία η «θήρα» αναφέρεται ως υψηλής κατάταξης (high-ranking) πίεση.
Η θήρα ως πίεση για τα πουλιά αντιστοιχεί στο 2,58% των πιέσεων που αναφέρθηκαν για τα πουλιά.
Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους τα μέσα ενημέρωσης στοχοποίησαν τη θήρα είναι επειδή τα γραφήματα που χρησιμοποίησαν οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην τελευταία έκθεση(EU State of Nature report) για τη φύση, παρουσιάζουν τη θήρα ως υψηλής κατάταξης (high-ranking) πίεση για τη φύση.
Στα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τα Κράτη Μέλη, οι πιέσεις και οι απειλές κατά της φύσης διαρθρώνονται σε δύο ιεραρχικά επίπεδα. Στο πρώτο επίπεδο βρίσκονται 15 κυρίες κατηγορίες όπως η γεωργία, η δασοκομία και η κλιματική αλλαγή ενώ στο δεύτερο επίπεδο αναγνωρίζονται 203 δραστηριότητες και η θήρα αποτελεί μια από αυτές.
Μολονότι δεν είναι απολύτως σαφές πώς επιτυγχάνεται το ποσοστό του 18% όσον αφορά την “παράνομη θανάτωση και τη θήρα”, τα στοιχεία δείχνουν ότι για τα πουλιά, το κυνήγι αντιπροσωπεύει συνολικά μόνο το 2,58%.
Υπάρχουν δύο προβλήματα ως προς τον τρόπο παρουσίασης των γραφημάτων. Πρώτον, οι άνθρωποι από τον τρόπο παρουσίασης (προαναφερθέν γράφημα) καταλαβαίνουν ότι οι πιέσεις από την παράνομη θανάτωση και τη θήρα (18%) είναι πολύ υψηλότερες από ότι π.χ. η δασοκομία (11%). Τα ποσοστά εντός μιας υποκατηγορίας δεν θα πρέπει να παρουσιάζονται μαζί με τα ποσοστά των κύριων κατηγοριών. Δεύτερον, η ομαδοποίηση της θήρας με την παράνομη θανάτωση δεν είναι αποδεκτή. Η θήρα είναι μια καθόλα νόμιμη δραστηριότητα, ενώ η παράνομη θανάτωση πρέπει να θεωρείται ως εγκληματική δραστηριότητα για την οποία απαιτείται μηδενική ανοχή (π.χ. link).
Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατάσταση της φύσης (EU State of Nature report) αναφέρει ορθώς ότι η θήρα είναι η δεύτερη πιο συχνά αναφερόμενη πίεση μετά την παράνομη θανάτωση για τα διαχειμάζοντα και μεταναστευτικά πουλιά στην ΕΕ, αλλά λαμβάνοντας υπόψη όλες τις πιέσεις για τα διαχειμάζοντα και μεταναστευτικά πτηνά, η θήρα αντιπροσωπεύει μόνο το 6,67%.
Ποια είδη πουλιών αφορά;
Υπάρχει ένας κατάλογος με 86 είδη (παράρτημα I & II καθώς και πουλιά εκτός παραρτήματος) για τα οποία η θήρα αναφέρθηκε ως υψηλής κατάταξης (high-ranking) πίεση. Τα είδη στα οποία η θήρα αναφέρθηκε συχνότερα ως υψηλής κατάταξης (high-ranking) πίεση είναι είδη με ασφαλές πληθυσμιακό καθεστώς και αυξανόμενες ή σταθερές τάσεις, η σταχτόχηνα (Anser anser) βρίσκεται στην κορυφή αυτής της λίστας με μικρή διαφορά από τον κορμοράνο (Phalacrocorax carbo sinensis).
Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι αυτό αντιφάσκει ευθέως προς τις κατευθυντήριες γραμμές του Οδηγού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την υποβολή εκθέσεων, όπου τα Κράτη Μέλη είχαν λάβει οδηγίες να μην υποβάλουν υψηλής κατάταξης (high-ranking) πιέσεις για είδη με ασφαλές πληθυσμιακό καθεστώς και αυξανόμενες ή σταθερές τάσεις. Το αποτέλεσμα θα ήταν σαφώς διαφορετικό μειώνοντας το σχετικό ποσοστό(μερίδιο) επίδρασης της θήρας εάν η κατευθυντήρια αυτή γραμμή είχε ακολουθηθεί.
Γιατί αυτό είναι πρόβλημα?
Η άσκηση πολιτικής για σωστή(καλή) διατήρηση θα πρέπει να πραγματοποιείται λαμβάνοντας υπόψη της, τα αποδεικτικά στοιχεία. Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατάσταση της φύσης είναι ένας σημαντικός σταθμός που παρέχει έναν πλούτο πληροφοριών που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την εφαρμογή των Οδηγιών για τα διατήρηση των άγριων πτηνών και των οικοτόπων καθώς και για τη νέα Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα. Η πληροφόρηση αυτή θα πρέπει να χρησιμοποιείται αμερόληπτα χωρίς να καταλήγει σε συμπεράσματα ή να προωθεί πολιτικές σκοπιμότητες.
Δυστυχώς, οι προαναφερθείσες παρερμηνείες έχουν ήδη υιοθετηθεί από τα μέσα ενημέρωσης και χρησιμοποιούνται σε εν εξελίξει διαδικασίες. Εάν στους υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτικής δίδεται η εντύπωση(λανθασμένη με βάση τα όσα έχουν προαναφερθεί) ότι η θήρα αποτελεί απειλή για τη βιοποικιλότητα, είναι εύλογο ότι ενδέχεται να ενεργήσουν για να την περιορίσουν. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η τρέχουσα πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την απαγόρευση του κυνηγιού και της αλιείας στο 10% του εδάφους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που προκάλεσε την αντίδραση των χρηστών και των Ευρωβουλευτών.